Masturbasyon ya da cinsel ilişki sırasında normalde 2-5 ml meni çıkar, bu yaklaşık olarak bir tatlı kaşığından fazladır. Eğer hiç çıkmıyorsa ya da bir çay kaşığından az çıkıyorsa problem var demektir.
Meni çıkmaması 3 nedenle olabilir: 1) meninin mesaneye geri kaçması; 2) meni kanallarının kasılmaması ve salgı yapmaması, yani çalışmaması; 3) meni kanallarında tıkanıklık.
Meninin geri kaçması özellikle şeker hastalarında sık görülür. Hasta zevk aldığını ve boşaldığını hissettiğini söyler ama dışarı meni çıkmaz. Arkasından idrar yaptığında ise idrarının bulanık olduğunu belirtir. Çünkü burada meninin normal dışarı atılım mekanizması bozulmuş olduğundan mesaneye doğru geri kaçmakta ve idrara karışmaktadır.
Meninin geri kaçmasının tanısı idrarda sperm hücrelerinin görülmesi ile konulur. Bunun için hastadan ya masturbasyon yaptırıldıktan sonra ya da cinsel ilişkiye girmesinden hemen sonra alınan idrarında mikroskop altında sperm aranır. Sperm görülmesi bunu doğrular.
Meniyi geri kaçıran diğer nedenler arasında mesane ile ilgili bazı ameliyatlar ve özellikle prostat ameliyatları, bazı büyük barsak ameliyatları,
tümör nedeniyle lenf bezlerinin çıkarılması sırasında ilgili sinirlerin kesilmesi sayılabilir.
Tedavisinde öncelikle anatomik bir bozukluk bulunup bulunmadığına bakılır, eğer varsa ameliyatla düzeltilmeye çalışılır. Ama bu son derece nadirdir. Bunun dışında sempatik sinirleri uyarıcı ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar arasında en sık kullanılanları fenilpropanolamin, psödoefedrin, efedrin ve imipramin sayılabilir. İlaç tedavisi 2-6 hafta sürer. Genellikle 2 hafta sonra bir meni tahlili istenir. Eğer normal yolla meni dışarıya çıkmaya başlamış ise ilaca devam edilir. Kadında yumurtlamanın olacağı zaman hesaplanarak, o günlerde ilaç aldırılır ve bu sırada cinsel ilişkiye girmeleri tavsiye edilir. Böylece hastaların bir kısmında gebelik başarılabilir.
Normal yolla meni çıkması ilaç ile sağlanamamış ise yardımcı üreme tekniklerine baş vurulur. Bunun için önce kadının yumurtlama zamanı belirlenir. Bundan 2 gün önce erkeğe bikarbonat (günde 4 kez 650 mg sodyum bikarbonat tozu, suda eritilerek) verilerek idrarın asiditesi azaltılır. İşlem yapılacağı günün sabahı 2 bardak su içirilir. Daha sonra masturbasyon yaptırılır ve arkasından idrarı alınır. Ya dışarıya yaptığı idrar ya da bir sonda ile girilerek idrar mesaneden alınarak kullanılır. Bazen işlemden önce mesaneye sonda ile girilerek idrar boşaltılır ve içerisine sperm besleyici sıvı verilir.
İdrar alındıktan sonra özel yöntemlerle hazırlanır ve içindeki sperm hücreleri toplanarak intrauterin inseminasyon (IUI) yöntemiyle kadına nakledilir. Eğer yeteri kadar fazla sperm elde edilememişse tüp bebek (ICSI) yapılır. Hiçbir şekilde sperm bulunamaz ise o zaman testislerden iğne ile veya ameliyat ile alınan sperm (TESE), tüp bebekte kullanılır. Sonuçlar oldukça başarılıdır. Olguların yarısına yakınında gebelik sağlanabilmektedir.
Meni kanallarının çalışmamasından dolayı meni çıkmaması nedeni en sık omurga yaralanmalarıdır ve özellikle trafik kazasından sonra ortaya çıkar. Bunun dışında bazı büyük barsak ameliyatları, tümör nedeniyle lenf bezlerinin çıkarılması sırasında ilgili sinirlerin kesilmesi, şeker hastalığı, multipl skleroz gibi sinir sistemini tutan diğer hastalıklar da neden olmaktadırlar. Tedavisinde yine öncelikle yukarıda bahsedilen ilaçlar kullanılır ve başarılı olunamaz ise yukarıda tarif edildiği gibi hasta hazırlanarak IUI, IVF ya da ICSI, TESE yöntemleriyle tedavi yapılır. Bazı olgularda penisin vibratör ile uyarılması ya da rektum üzerine elektrik uyarımı yapılmasıyla da birkaç damla meninin dışarı çıkması sağlanabilir ve bunu aşılama, tüp bebek yöntemlerinde kullanabilmek mümkün olmaktadır. Bu işlemlerin avantajlarının yanı sıra bazı sakıncaları da bulunmaktadır. Özellikle omurga travmasına bağlı meni gelmemesi durumunda, elektrik uyarımının çok dikkatli yapılması gerekir aksi durumunda önemli yan etkileri ortaya çıkabilir.
Eğer dışarı meni çıkıyor ama miktarı çok az ise (bir çay kaşığından daha az) meni kanallarında tıkanıklıktan şüphelenilmelidir. Bu tıkanıklık
kanalların en uç kısmını ilgilendirir. Rektal yolla yapılacak ultrasonografi ile tanı konulabilir. Gerekirse vazovezikülografi denilen bir yöntemle meni kanallarının filmi çekilir. Tıkanıklık bulunursa değişik cerrahi teknikler kullanılarak tedavi edilmelidir. Kist bulunuyorsa ultrason kontrolünde iğne ile girilerek kist boşaltılabilir. Tıkanıklık cerrahi olarak açılamıyorsa testislerden alınan spermler ile tüp bebek yapılabilir. Bazen tıkanıklığın nedeni doğuştan meni kanallarının hiç gelişmemesidir. Bu durum cerrahi olarak düzeltilemez ve mutlaka tüp bebek yöntemlerine baş vurulmalıdır. Meni kanallarının doğuştan gelişmemesi anomalisinde doğacak çocukta da aynı hastalığın ortaya çıkma olasılığına karşı mutlaka genetik araştırma da yapılmalıdır.
