TÜP BEBEKTE KUYRUĞU OLMAYAN SPERMATİD (ROSI) KULLANIMI DA SONUÇ VEREBİLİR
Tahlillerinde ölü ya da canlı olgun ve kuyruklu sperm çıkmayan azoospermi olgularında mikroTESE, güvenli bir uygulama olarak yıllardır başarıyla kullanılmakta. Başarı şansı düşük de olsa, bir kademe daha az olgunlaşmış elonge spermatidler de sonuç vermekte. Ancak hiç kuyruk gelişimi olmayan spermatid dediğimiz yuvarlak hücrelerin gebelik şansı çok daha düşük kalmakta. Bu nedenle de çoğu merkezde bu hücreler tüp bebekte kullanılmazlar.
Ancak, geçtiğimiz yıl Japonya’nın 4 büyük üniversitesi, bu tür spermatid kullanımı sonucu elde ettikleri sonuçları yayınladılar. Buna göre, eğer dikkatli biçimde hücre seçimi yapılırsa, sağlıklı gebelik ve doğum elde edilebileceği gösterildi. Gerçekten de bu şekilde spermatid kullanılarak yapılan tüp bebek denemelerinde 14 sağlıklı doğum olgusu bildirdiler. Hastaların hepsi de daha önce TESE ameliyatı geçirmiş ve kuyruklu, olgun sperm bulunamamıştı. Doğan çocukların hepsi de sağlıklı olup, herhangi bir anomali göstermemekteydiler.
Araştırıcılar spermatid kullanımında en önemli kriterin, bu hücrelere FISH boyaması yapıldığında, haploid özellik göstermeleri olduğunu özellikle vurgulamaktalar. Ayrıca, tüp bebek sırasında embriyoların elektrik ile uyarılması da fertilizasyonun gerçekleşmesinde önemli bir uygulama olmuştu.
Kuyruğu olmayan yuvarlak hücrelerin tüp bebekte kullanımının, yani ROSI işleminin, başarılı olması için en önemli husus, hücre seçiminin iyi yapılmasıdır. Eğer hücre seçimi uygun kriterlere göre yapılırsa, bunların gebelik şansı vardır. Araştırmacılar seçtikleri hücrelerin doğru hücre olduğuna, sperm FISH boyaması yaparak karar verdiler. Burada haploid dediğimiz genetik olgunluk evresine eriştikleri gösterilen hücreler, tüp bebekte tutma şansı olan hücrelerdi. Ancak FISH boyaması yapılan hücreler tüp bebekte kullanılamayacağı için, tek kriter bu hücrelerin şekline bakılarak sağlıklı hücre olup olmadığına karar verilmesidir.
Biz de bir süredir, eğer ejakulat tahlillerinde FISH boyaması haploid hücre çıktığını gösterirse tüp bebeğe geçilmesi protokolünü uygulamaktayız. Gerçekten de böyle olgularda mikroTESE yapıldığında olgun ve kuyruklu spermlerin çıkma olasılığı daha fazla olmaktadır.
Netice olarak, TESE sırasında olgun ve kuyruklu sperm hücreleri bulunamazsa, ejakulatın FISH incelemesinde de haploid hücre çıkmışsa, uygun morfolojide hücre seçimi yapılarak yuvarlak spermatidlerin tüp bebekte kullanılması başarılı sonuç verebilir. Ancak bunun başarı şansının, normal tüp bebek uygulamalarına göre düşük olacağı da unutulmamalı.
Prof.Dr. Kaan Aydos
