Yeni ROSI tekniği azoospermi ile karşılaşan çiftler için büyük bir umut oldu. Yaklaşık 7-8 ay önce ülkemizde de başlayan bu tedavi fırsatı artık dünyanın başka merkezlerinin de gündeminde önemli bir yer almış durumda. Özellikle ilk tanıtıldığı Japonya’da Saint Mother klinikten gelen son haberler bu tedavinin gerek başarı oranları gerekse güvenilirlik açısından kabul edilebilir bir yöntem olduğunu göstermekte. Tedavinin esası, testiste olgun, kuyruklu sperm çıkmaması durumunda, yuvarlak öncü sperm hücrelerinin tüp bebekte kullanılmasına dayanmakta. Klasik tüp bebekten farkı ise, kuyruk gelişimi yetersiz bu hücrelerin bazı özel işlemlerden geçirilip, elektrik ile aktive edilerek yumurta içerisine yerleştiriliyor olması. Ancak yine de olguların büyük kısmında gebelik elde edilememekte. Yaptığımız çok sayıdaki uygulamanın neticelerine baktığımızda, başarının sadece laboratuvardaki teknik yeniliklerle değil, sperm hücresinin kalitesi ile de yakından ilişkili olduğu anlaşılmakta. Burada 2 önemli faktör söz konusu; uygun adayın seçilmesi ve erkeğin hazırlanması.
ROSI için en uygun adaylar, sperm hücreleri belli bir olgunluk aşamasına gelmiş olan erkeklerdir. Bunu da uygulama öncesi ejakulatta çıkan bazı belirteçlere bakarak büyük oranda tahmin edebilmekteyiz. Şayet henüz bu olgunlukta hücre çıkmıyorsa, en az 74 günlük bir tedavi ile öncü sperm hücrelerinin olgunlaşması için beklenmeli. Ancak burada çok önemli bir diğer husus da, olgunlaştırılacak olan sperm kök hücrelerinin tedaviye yanıt verebilecek genetik malzemeye sahip olmasıdır. Bunu da bazı tetkiklerle değerlendirebiliriz. İşte, bu aşamalardan geçen ve ROSI yapmaya uygun hücre taşıdığına inanılan erkekler, en ideal adaylardır.
Erkeğin hazırlık aşaması ise, genetik yönden inceleme ve mevcut hücrelerin bir süre beslenmesi sürecinden oluşur. Genetik incelemede amaç, bir yandan uygulamanın başarısını tahmin etmeye diğer yandan da doğacak çocukta olası genetik riskleri önlemeye yöneliktir. Testislerin beslenmesi ise spermlerin yumurtayı dölleyebilme kapasitelerini artırıcı enerji desteği verilmesi anlamına gelir.
Bugüne kadar ki gözlemlerimiz, genetik incelemelerini takiben uygun erkeğin seçilmesi ve en az 2 aylık bir hazırlık tedavisinden sonra ROSI yapıldığında gebelik başarısının arttığı yönünde olmuştur. Halen bu konu üzerinde bilimsel çalışmalarımız yoğun şekilde devam etmekte. Yeni verilerimiz ışığında, ROSI tekniği ile tüp bebeğin sadece azoospermi olgularında değil, bozuk morfolojili sperm çıkaran erkeklerde de bir tedavi umudu olacağı kanısındayız.
Saygılarımla.
(Bu yazım, Hürriyet Aile’de 16/Eylül/2019’da yayınlandı)