Prof.Dr. Kaan AYDOS
Artık printer yani yazıcılar sadece bilgisayar çıktısı almak için değil, laboratuvarda testis yapmak için de kullanılıyor. İnanılması çok güç olsa da, günümüz teknolojisi ile bu gerçekleşti. Belçika ve Çek Cumhuriyetinden bir grup araştırıcı, 3 boyutlu bir yazıcının kartuşuna yükledikleri biyolojik materyallerden oluşturdukları testis görünümünde yapay testis iskelesi üzerine ektikleri kök hücrelerden gerçek sperm hücresi geliştirmeyi başardılar.
Doku mühendisliği ile hasarlı organları yenileme çalışmaları tıbbın bir çok alanında kullanılmaya başlandı. Bu konuda en son keşif, erkek kısırlığının tedavisinde oldu. Aslında azospermi tedavisinde kök hücre çalışmaları uzun süredir yapılmakta. Ancak burada sorun, kök hücrelerin üzerinde tutunacakları bir iskelenin olmamasıydı. İşte, bir bilgisayar programı ile çalıştırılan yeni “biyo-yazıcılar” bu ihtiyacı büyük çapta karşılayabilmekte. Bu yazıcılarda mürekkep olarak alginate hidrojeli ile selüloz nanofibrillerinden oluşan özel bir karışım kullanılmakta. Bu karışımın özelliği donduğu zaman testis dokusuna benzer gözenekli bir yapı oluşturmasıdır. “Organoid” olarak adlandırılan bu yapay testis iskelesi üzerine ekilen sperm kök hücreleri 2 hafta içerisinde olgun sperm hücrelerine farklılaşabilmekte.
Kanser ya da travma nedeniyle testisini kaybetmiş ya da karın içerisinde kalıp çürümüş testisli erkeklere de çocuk sahibi olabilme umudu veren laboratuvar yapımı testis çalışmaları günümüzde deneme aşamasında olup, insanda tedavi amaçlı kullanımı için henüz erken. Ancak insanoğlunun genlerine kazınmış olan merak ve araştırma dürtüsü bu konuda da hızlı bir gelişim sağlayacak gibi görülmekte.
