TEDAVİNİZE BAŞLARKEN
İster doğal yolla çocuk sahibi olmak istensin isterse tüp bebeğe karar verilmiş olsun, erkeğin hazırlanması başarılı bir sonuç elde edilmesinde son derece önemlidir. Sperm sayısı düşük de olsa, eğer spermler kaliteli ise doğal yolla çocuk sahibi olunması için her zaman şans vardır. Yeter ki mevcut spermler sağlıklı olsun. Spermlerin sağlıklı olması önemlidir, çünkü bebeğin genetik malzemesinin yarısı ondan gelmekte.
Tüp bebekte bunun önemi daha da ön plana çıkar; çünkü tüp bebek hem zahmetli hem de masraflı bir süreçtir. En iyi sonucu almak için elden gelen bütün uğraşlar sarf edilmeli, başarısızlık durumunda eksik bir tedavi kalmadığından emin olunmalıdır. Çoğu çift ancak bir ya da iki uygulamaya yetecek güce sahiptirler. Bu nedenle de şanslarını en üst düzeye çıkarmak için, bilimsel anlamda her ne gerekiyorsa yapılmalıdır. Ancak bu şekilde rahat bir tedavi süreci yaşanabilir.
NASIL BAŞLANACAK?
Spermin kök hücresinden olgunlaşıp dışarı atılması 42-76 gün alır. Bu nedenle de çocuk sahibi olmaya niyetlenildiğinde spermin düzeltilmesine yönelik bir tedavinin de en azından bu kadar bir süre isteyeceği unutulmamalı. Benzer şekilde, tüp bebeğe girmeden 2-3 ay öncesinden de spermlerin hazırlığına başlanılmalıdır. Burada 3 önemli basamak vardır:
1) HORMON DENGESİNİN SAĞLANMASI
Hormonal denge “koruyucu önlemler” ve “testiküler stimülasyon” olmak üzere iki konuyu içerir.
Ksenohormonlar denilen bir grup madde aynen östrojenlere benzer etkide bulunarak erkekte hormon dengesini bozabilir. Ksenohormonlar çevremizde çok yaygındır. Çevresel toksinler olarak da adlandırabiliriz. Bunlar testosteronu düşürerek sperm sayısını azaltır, semen volümünü düşürür, libido kaybına ve sertleşme bozukluklarına yol açarlar. Detoks etkisine sahip bitkiseller, işte böyle ağır metal kirlenmelerini önleyebilir.
Spermler üzerine toksik maddeler, sperm DNA hasarlarına hatta genetik mutasyonlara yol açarak embryo gelişimini de olumsuz etkileyebilir. Sperm DNA hasarları ile düşük sıklığı arasında anlamlı ilişki gösterilmiştir.
Günlük hayatımızda hormon dengesini koruyucu bazı basit önlemler şunlardır:
- Teflon ya da plastik kaplarda beklemiş yiyecek ve içeceklerden sakınılması, özellikle plastiğe sarılmış ve mikrodalga fırında ısıtılan gıdalardan uzak durulması önemli. Plastik de bir ksenohormondur. Isıtıldığında içindeki besine geçer. En azından ısıtmadan tüketilmelidir.
- Organik besinleri tercih edin. Tarım ilaçları ile ete ve besinlere ilave edilen sentetik hormonlar erkekte hormonal denge üzerine
ciddi tehdit oluşturur. Tarım ilaçları, böcek ilaçları vücutta östrojen gibi etki gösterirler, sentetik hormonlar ise doğrudan östrojendirler. Vücudumuz bunları istemez. - Soyalı gıdalardan kaçının. Soya fitoöstrojen içerir. Bu da vücuda girince aynen östrojen hormonu gibi reseptörlere tutunarak onları bloke eder. Böylece vücudumuz sanki östrojeni eksikmiş gibi bol miktarda östrojen üretir. Gerçekten de bir süre sonra kanda östrojen miktarı artmaya başlar. Belli bir oranın üzerine çıkınca da sperm üretimini ve cinsel fonksiyonları bozar. Soyalı ürünler soya sütü, soya unu, peyniri, yoğurt, tempeh olarak da bilinen bir çeşit soya yemeği içerisinde vardır. Birçok hazır yiyecekte de karşımıza çıkar; örneğin ekmek, kek, salata sosları, bitkisel yağ vb gibi. Bunların içine soya yağı ya da unu katılmış olabilir. Bu nedenle özellikle hazır gıda alırken içindekiler kısmında soya olup olmadığına dikkat etmeli. Ancak, karaciğer hastalıklarında ya da karaciğer korunmasında soya fasulyesi de önerilmekte. Bu durumda dikkatli kullanılmasında fayda var.
- Aşırı alkol tüketimi zararlı olabilir. Alkol uzun süreli ve çok tüketilirse sperm sağlığını bozabilir. Biradaki şerbetçiotunun vücutta östrojeni artırdığı yönünde çalışmalar vardır.
- Hormon dengeleyici bazı bitkisel/doğal ürünler şunlardır:
- Maca
- Royal Jelly
- Propolis ve Polen
- Peynir suyu tozu (Whey protein tozu)
- Bitkisel destekler: Spirulina, buğday çimi (wheat grass), arpa, alfalfa, kamut (bir çeşit buğday), rye grasses (bir çeşit buğday)
Hormonal dengenin sağlanmasında tedavi basamağı ayrı bir önem taşır. Bu konuda detaylı bilgiyi burada bulabilirsiniz. Özellikle sperm DNA hasarlarının önlenmesinde hormon tedavisinin başarı üzerine etkileri değişik çalışmalarda araştırılmıştır.
2) BEDEN BAKIMI
- Sağlıklı beslenme ve egzersiz. Bunlar sağlığın temel unsurlarıdır. Vücudumuzdaki her hücre besinlerden gelen maddelerle büyür, gelişir. Bu maddeler hücrenin genetik malzemesini oluşturur. Aynı genetik malzeme çocuk yapımında kullanılacaktır. Bu nedenle de sağlıklı tutmak zorundayız. İlerleyen sayfalarda bu yiyeceklere değineceğiz.
- Multivitamin alın. Esansiyel vitaminler, mineraller ve antioksidanlar hazır preparatlar halinde alınabilir.
- Günde 8 bardak temiz su içilmelidir.
- Antioksidanlar alın. Bunları besinlerle alabileceğimiz gibi, hazır preparatlar halinde de kullanabilirsiniz. Antioksidanlar sperm DNA’sını serbest oksijen radikallerinden korurlar. Böylece düşük olasılığını, anomalili doğumu ve çocuğa ait olası sorunları önler. Canlı sperm, normal sperm oranını yükselterek doğal yolla döllenme ve tüp bebek başarısını artırır.
- Maca bitkisi hormonal dengenin korunmasında faydalı bulunmuştur. Semen volümünü, sperm sayı ve hareketini artırır. Strese ve immün zayıflamaya karşı vücudu korur.
3) MORALİNİZİ YÜKSEK TUTUN
Çocuk olmaması nedeniyle tedavi arayışına başlandığında gerek kadın gerekse erkek için son derece stresli bir dönem de başlamış 
demektir. Bir yandan sonucun belirsizliği diğer yandan da tetkikler ve tedavi uygulamaları bu stresin kaynağıdır. Sadece kadın değil, erkek de bundan fazlasıyla etkilenir. Gerçekten de depresyon skalalarında artış gösterilmiştir. Bundan kurtulmak için:
- Egzersiz yapın. Beden hareketleri çok önemlidir. Vücudun doğal yolla toksinlerden arınmasına katkıda bulunur. Depresyon ve stresi azaltır. Haftanın 5 günü, 30 dakikanızı buna ayırın. Stresinizi azaltın. Stres erkekte stres hormonu olarak da bilinen kortizolü artırarak seks hormonlarını (GnRH; gonadotropin salgılatıcı hormon, beyinden salgılanır) düşürür. Neticede sperm yapımı ve cinsel fonksiyonlar bozulur. Stres giderici değişik uygulamalar vardır.
- Bu konularda psikolojik destek alabilirsiniz. Özellikle bu konu üzerine çalışan uzmanlar size yardımcı olabilir.
Kaynak
http://natural-fertility-info.com/men-preparing-for-ivf.html
Yazıda adı geçen bitkisellerin tamamı adı geçen kaynaktan alınmıştır. Tedavi amaçlı olmayıp, bilgilendirmek için verilmişlerdir. Danışmadan kullanılmamalıdır. Bilinçsiz ve uzun süreli kullanımları yan etki yaratabilir. Başka ilaçlarla ve hastalıklarla etkileşimleri bulunabilir.
