Erkek kısırlığının en önemli nedenlerinden biri, ejakulatta sperm çıkışının olmayışıdır. Eğer kanallarda bir tıkanıklık yoksa ya da hormonlar eksik değilse, mikroTESE yöntemiyle bir grup erkekte tedavi şansı bulunmaktadır. Gelgelelim, mikroTESE ile de gelişmiş sperm hücresi bulunamayan olgularda yapacak fazla bir şey kalmamakta. İşte, İngiltere’de Newcastle Üniversitesinde yapılan araştırmalar neticesinde, dünyada ilk kez kök hücrelerden sperm hücresi üretilmesi başarıldı!
“Stemm Cells and Development” dergisinde yayınlanan araştırmanın sonuçları, 8 Temmuz tarihinde bir basın bülteni ile de halka duyuruldu.
Buna göre, vücudun herhangi bir hücresi alınarak, çekirdeği çıkarılmakta ve kadının çekirdeği önceden çıkarılmış yumurtası içerisine enjekte edilmekte. Uygun besiyeri ortamında bu hücre embriyoyu oluşturmakta. Blastosist evresine geldiğinde bu embriyonun hücreleri ayrıştırılır ve retinoik asit (A vitamini) içeren bir sıvıyla muamele edilirler. İşte bu hücrelerden bazıları ileride spermi oluşturacak hücrelerdir. Daha sonra araştırıcılar, lazer eşliğinde, FACSTM (Fluorescence-activated cell sorting) cihazı ile bu öncül sperm hücrelerini ayrıt edebildiler. Elde edilen hücreler uygun şartlarda bekletildiklerinde, mayoz bölünmesini tamamlamış, tam anlamıyla olgun sperm hücreleri haline gelmişlerdi. Zaten aynı araştırmacılar, bu yöntemi daha önce hayvanlar üzerinde denemiş ve başarılı sonuçlar elde etmişlerdi. Şimdi ise yöntem ilk kez insanda denendi.
Yeni yöntemi geliştiren araştırmacılar, artık ejakulatında sperm çıkmayan ve testislerinde de sperm hücresi bulunamayan erkeklerin bundan böyle çocuk sahibi olma şanslarının belirdiğini söylemekteler. Her ne kadar henüz bu yeni sperm hücreleri kullanılarak bir bebeğin dünyaya geldiği gösterilmemiş olsa da, elde edilen sperm hücresinin her yönüyle buna yeterli olduğu önerilmekte.
Araştırıcılar, laboratuarda elde edilen bu sperm hücresine “IVD sperm” adını takmışlar, yani “In Vitro Derived sperm”, Türkçe’ye çevirirsek: “Laboratuar Spermi”. IVD spermin de her erkek gibi XY kromozomu bulunmakta ve bölündüğü zaman kız ya da erkek çocuk yapabilmekte.
Ancak hatırlatmakta fayda var; henüz dünyada hiçbir ülke kök hücre ile insanda klinik çalışma yapılmasına izin vermedi. O nedenle henüz böyle bir spermin çocuk yapıp yapmayacağı kesinleşmiş de değil. Şimdi hepimiz, dünyanın bir ülkesinden gelecek sevinçli bir haberi beklemekteyiz. Eğer laboratuar spermi ile sağlıklı bir çocuğun dünyaya geldiği anlaşılırsa, bu yöntemin pratik kullanıma geçmesi de çok hızlı olacaktır. Henüz ortada bir bebek yok, ama umutlar çok arttı.
